Vừa qua, bệnh viện Nhi Đồng 2 đã tiến hành điều trị cho bé 2 tháng tuổi, với dị dạng mạch máu não bẩm sinh phức tạp, đe dọa tính mạng và sự phát triển sau này của trẻ.

Đó là trường hợp bệnh nhi CB. N, ngụ tại Bình Phước. Em nhập viện vì co giật cục bộ nửa người bên phải nhiều lần. Qua thăm khám, ghi nhận vòng đầu bé vẫn bình thường, không dấu hiệu đầu nước, đồng thời ghi nhận có âm thổi lớn ở vùng đầu.

Kết quả CT scan ghi nhận dãn lớn tĩnh mạch Galen. Bé được khảo sát thêm MRI để đánh giá cấu trúc não và mạch máu, kết quả cho thấy tĩnh mạch Galen dãn lớn, với nhiều luồn thông trực tiếp từ động mạch đổ vào tĩnh mạch Galen. Đồng thời ghi nhận bóng tim rất to trên hình ảnh X-quang ngực.

Dị dạng tĩnh mạch Galen là một trong những dị dạng mạch máu não bẩm sinh, rất hiếm gặp, chưa có số liệu thống kê rõ ràng. Bệnh khởi phát rất sớm ngay sau sinh hoặc vài tháng sau sinh. Cơ chế của bệnh là có những luồn thông nối trực tiếp với lưu lượng cao từ động mạch não vào tĩnh mạch Galen, gây ra hiện tượng “cướp máu não”, dãn lớn tĩnh mạch Galen, làm não kém phát triển, teo não; đồng thời làm tăng lưu lượng máu về tim rất nhiều, gây ra suy tim. Do đó, các bé thường nhập viện với những biểu hiện như suy tim, đầu nước, co giật, chậm phát triển...  

Vì đây là một trong tổn thương não nặng, nguy hiểm; các mạch máu cung cấp cho não ở trẻ rất nhỏ, cộng với sự giới hạn về liều lượng thuốc cản quang nên việc lựa chọn thời điểm can thiệp thích hợp có vai trò rất quan trọng. Ở trường hợp này, việc đánh giá ban đầu cho thấy bóng tim rất to, chức năng tim đã bắt đầu ảnh hưởng, nên cần can thiệp sớm để ngăn ngừa tình trạng suy tim tiến triển nặng hơn.

Chính vì vậy, khoa Ngoại Thần Kinh bệnh viện Nhi Đồng 2, với sự hỗ trợ của TS. Bs Trần Chí Cường, đã tiến hành thủ thuật can thiệp nội mạch, luồn những ống thông siêu nhỏ từ động mạch đùi lên đến các luồn thông mạch máu trong não, và làm tắc các luồn thông bằng những dụng cụ chuyên biệt. Sau đó, chụp kiểm tra cho thấy gần như tắc hoàn toàn các luồn thông, cấp máu não được cải thiện rõ rệt, đạt kết quả gần như chữa trị hoàn toàn. Sau can thiệp, sức khỏe cháu hiện ổn định, bú tốt, không còn triệu chứng co giật.

Đây không phải là trường hợp can thiệp thần kinh đầu tiên ở Nhi Đồng 2, mà quá trình đã được thực hiện trong nhiều năm, trên nhiều bệnh nhân với nhiều tổn thương dị dạng mạch máu não khác nhau. Hiện tại, can thiệp thần kinh ở bệnh nhi vẫn còn nhiều khó khăn do những cấu trúc mạch máu nhỏ, cần những dụng cụ chuyên biệt, đồng thời chi phí khá lớn. Tuy nhiên, việc can thiệp thần kinh nhi phát triển sẽ giúp cải thiện trong việc điều trị các bệnh lý mạch máu não ở trẻ em, khi mà những bệnh lý mạch máu não hoặc vị trí dị dạng mạch máu não khó khăn cho việc phẫu thuật.

Tổng hợp: BS. Lê Quang Mỹ - Khoa Ngoại Thần Kinh