Hằng năm tại các cơ sở y tế có rất nhiều trường hợp trẻ em phải cấp cứu, thậm chí tử vong do ngộ độc thuốc. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, tuy nhiên, phần lớn là do sự thiếu kiến thức và vô ý của người lớn.

Nguyên nhân gây ra ngộ độc thuốc ở trẻ em:

- Trẻ nhỏ bị ngộ độc thường do cha mẹ cho dùng lầm thuốc, dùng quá liều hoặc không biết rõ tác dụng của thuốc. Phổ biến nhất là do dùng các thuốc giảm đau, thuốc chống nôn, thuốc kháng histamin.

- Ngộ độc cũng thường xảy ra khi cha, mẹ bận rộn, không thể theo dõi sát trẻ. Trẻ ở lứa tuổi từ 1-6 rất tò mò, chúng thích khám phá môi trường xung quanh và cho vào miệng mọi thứ lấy được.

- Ở lứa tuổi 10-17, trẻ rất nhạy cảm với các lời chỉ trích, phê bình. Nhiều trường hợp ngộ độc do tự tử ở trẻ em là do buồn vì bị điểm kém hay bị cha mẹ, thầy cô la rầy.  

Phát hiện sớm trẻ bị ngộ độc:

- Dấu hiệu tiêu hóa: đau bụng, buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy.

- Dấu hiệu hô hấp: ho sặc, thở nhanh, tím môi, khó thở.

- Dấu hiệu thần kinh: hôn mê hoặc co giật, run tay chân, run giật cơ (ở mặt, ngực, đùi, cánh tay), yếu cơ sau đó là liệt cơ. Nặng hơn có liệt hô hấp, rối loạn nhịp tim.

- Dấu hiệu tăng tiết: đàm nhớt, dịch tiêu hóa, mồ hôi, nước bọt.

Khi nghi ngờ trẻ bị ngộ độc, cha mẹ phải quan sát kỹ chung quanh để tìm những vật nghi ngờ gây độc và liên hệ điện thoại đến bệnh viện để được hướng dẫn cách sơ cứu thích hợp. Khi đưa trẻ đến bệnh viện, phải đem theo những vật nghi ngờ gây độc.

Để phòng ngừa ngộ độc thuốc ở trẻ em, các bậc cha mẹ cần lưu ý:

- Không tự ý mua thuốc cho con uống. Phải dùng thuốc theo đúng đơn của bác sĩ cho mỗi lần khám. Không dùng đơn thuốc trong lần khám trước hay đơn thuốc cuả trẻ khác hay của người lớn cho trẻ.  

- Thuốc nên được bảo quản cẩn thận trong lọ kín, có nhãn ghi tên thuốc, hạn sử dụng rõ ràng.

- Để thuốc ngoài tầm nhìn và tầm tay với của trẻ, tốt nhất là để thuốc trong tủ có khóa an toàn.

- Định kỳ làm vệ sinh tủ thuốc gia đình, loại bỏ thuốc quá hạn dùng, thuốc bị hỏng.

- Không nên uống thuốc trước mặt trẻ vì trẻ rất dễ bắt chước.

- Các bà mẹ đang cho con bú khi dùng thuốc phải có sự tư vấn của bác sĩ vì có một số thuốc có thể truyền qua sữa mẹ gây ngộ độc cho trẻ.

- Chắc chắn rằng bạn biết rõ liều lượng và số lượng dùng thuốc, và theo sự hướng dẫn của bác sĩ, dược sĩ hay trên tờ hướng dẫn sử dụng thuốc.

Để đảm bảo rằng con bạn uống thuốc đúng giờ và đủ liều, bạn có thể sử dụng bảng nhắc nhở hằng ngày. Bạn cũng có thể hướng dẫn cho ông bà, người giúp việc hay những người nào chăm sóc trẻ sử dụng bảng này.

Bảng nhắc nhở gồm có:

- Tên trẻ

- Độ tuổi và cân nặng của trẻ (liều thuốc chính xác nhất khi dựa vào cân nặng, nếu như không biết rõ cân nặng thì dựa vào độ tuổi)

- Ngày dùng thuốc

- Thời gian dùng thuốc

- Bệnh hay tình trạng sức khỏe của trẻ khi dùng thuốc (vd: sốt, tiêu chảy,…)

- Tên thuốc

- Liều lượng dùng thuốc

Bạn nên để bảng nhắc nhở ở nơi nào có thể dễ dàng nhìn thấy. Thông tin trên bảng sẽ giúp bạn và những người chăm sóc trẻ nhớ lần cho trẻ uống thuốc trước là khi nào và liều trẻ đã uống là bao nhiêu.

Bạn nên điền đầy đủ thông tin vào bảng nhắc nhở mỗi lần cho trẻ uống thuốc cho đến khi nào trẻ ngưng thuốc.

Ví dụ:

Tên: Vy                                                                               Ngày: 01/01/2012

Tuổi: 2 tuổi                                                                          Cân nặng: 15 kg

***Bảng nhắc nhở dùng thuốc hàng ngày: xem tại đây